A. Một số vấn đề cần biết trước khi lựa chọn Máy dò ngang SONAR:

1. Sơ lược về Máy dò ngang (SONAR)

– Máy dò ngang (SONAR) là thiết bị dò tìm các mục tiêu dưới nước bằng sóng âm thanh. SONAR phát hiện được vị trí và tính chất của mục tiêu bằng cách phát ra xung sóng âm thanh và thu âm dội về.

– Máy dò ngang (SONAR) có thể phát hiện cá, đáy biển và các mục tiêu khác không chỉ ở ngay phía dưới tàu mà còn ở tất cả các hướng, các góc xung quanh tàu.

– Máy dò ngang (SONAR) cho biết các thông tin của mục tiêu (cá, đáy biển…): độ sâu, khoảng cách xa, hướng, cường độ của âm dội (để biết được mật độ đàn cá hay độ cứng của đáy biển)…

– Là thiết bị không thể thiếu để đánh bắt cá hiệu quả.

2. Với tình hình đánh bắt khó khăn như hiện nay có cần trang bị Máy dò ngang (SONAR) không?

Câu trả lời là có, vì :

– Càng khó khăn, càng cần phải thay đổi công nghệ mới – chuyên nghiệp hơn. Muốn thoát khỏi khó khăn phải tìm ra cách đánh mới, ngư trường mới và công cụ hỗ trợ mạnh hơn… Máy dò ngang cho ngư dân thêm con mắt ở dưới nước, giúp quan sát tốt khu vực đánh bắt cả ngày lẫn đêm.

– Với máy dò ngang, việc di chuyển đến ngư trường sẽ đúng “địa chỉ” và tiêu tốn nhiên liệu ít hơn, nhờ đó khoản tiền có được do tiết kiệm dầu cộng với sản lượng cá đánh được nhiều hơn sẽ bù đủ chi phí mua máy dò ngang sau vài chuyến biển. Dầu càng tăng giá, khoản tiền tiết kiệm được càng lớn (so với tàu không có máy dò ngang).

– Ngư trường càng ít cá, càng cho thấy sự khác biệt về hiệu quả giữa một bên có dùng với một bên không có dùng máy dò ngang; trước kia, khi ngư trường nhiều cá, việc tìm cá tương đối dễ dàng, chỉ đi gần là đánh đủ cá; gần đây, khi ngư trường ít cá, việc tìm cá càng khó hơn, nên phải đi xa nếu không có máy dò ngang hỗ trợ, chỉ đánh bắt theo kinh nghiệm (giống như đánh “mò”) hiệu quả sẽ không cao.

3. Máy dò ngang (SONAR) hiệu quả nhất với nghề nào? Ngư trường nào? Cỡ tàu nào?

– Hầu hết các tàu đánh cá lớn trên thế giới đều có trang bị máy dò ngang (SONAR) dù là nghề nào.

– Với tàu cá bằng vỏ gỗ của ngư dân VN, máy dò ngang thích hợp nhất với nghề lưới vây (lưới bao) rút chì; lưới kéo (cào), pha xúc, … Với các tàu có công suất máy từ 150HP trở lên, chiều dài trên 12m.

– Khai thác phù hợp với các ngư trường có độ sâu đáy biển từ 30m trở lên.

B. Các bước để lựa chọn một Máy dò ngang (SONAR)

1. Bước 1: Lựa chọn thương hiệu:

– Thương hiệu nổi tiếng bảo đảm cho bạn một sản phẩm có chất lượng tốt, độ bền cao, tính năng mạnh và dễ sử dụng với giá cả phù hợp.

– Khác với máy dò cá thông thường (còn gọi là máy dò đứng, chỉ dò được cá và các mục tiêu, đáy biển ngay phía dưới đáy tàu) hiện nay trên thế giới không có nhiều nhà sản xuất SONAR và công nghệ sản xuất SONAR vẫn ngoài khả năng của nhiều nhà sản xuất máy dò cá loại thông thường.

– FURUNO là nhà sản xuất SONAR hàng đầu thế giới với rất nhiều loại SONAR có chất lượng tốt, tính năng mạnh thích hợp cho nhiều loại tàu.

– Tại Thái Lan và nhiều nước khác trên thế giới, SONAR FURUNO được nhiều ngư dân chọn dùng nhất do có nhiều tính năng vượt trội hơn hẳn: phát mạnh – thu nhạy, chống nhiễu tốt, nhiều kiểu hiển thị, nhận biết cá bằng âm thanh, có chức năng ổn định đầu dò….

2. Bước 2: Lựa chọn nhà Phân phối:

– SONAR là một thiết bị đắt tiền, có cấu hình khá phức tạp trong số các thiết bị trên 1 tàu đánh cá. Nó đòi hỏi phải được lắp đặt đúng kỹ thuật, thỏa các yêu cầu theo quy trình của Nhà sản xuất. Không những thế, vì SONAR là một thiết bị mới đối với bà con ngư dân Việt Nam, nên rất cần có sự hướng dẫn sử dụng và chuyển giao kỹ thuật đánh bắt mới ứng dụng SONAR (khác với cách đánh bắt khi không có SONAR).

– Hải Đăng là nhà phân phối và bảo hành chính thức của FURUNO tại Việt nam.

– Hải Đăng có đội ngũ kỹ thuật giỏi, được chuyên gia của FURUNO huấn luyện bảo đảm khả năng lắp đặt, chỉnh máy đúng tiêu chuẩn, bảo hành sửa chữa tốt nhất.

– Hải Đăng có nhiều kỹ sư khai thác thủy sản có kinh nghiệm đi biển, được chuyên gia của FURUNO huấn luyện và đã sang Thái Lan nghiên cứu, học tập việc ứng dụng máy dò ngang trong nghề cá.

3. Bước 3: Lựa chọn loại SONAR:

Chọn loại Máy dò ngang: FURUNO có nhiều loại máy dò khác nhau phân biệt bởi kiểu phát tia sóng âm của đầu dò.

a/ SONAR kiểu pha rọi (Searchlight SONAR): Là loại SONAR có khả năng quét toàn vòng đơn giản nhất. Đầu dò có một chấn tử phát ra xung sóng âm và thu âm dội về. Mỗi lần phát, chấn tử chỉ phát ra một tia về 1 hướng. Chấn tử được điều chỉnh quay theo nhiều hướng để phát hiện cá, mục tiêu và đáy biển xung quanh tàu. Đây là loại SONAR được trang bị trên tàu cá nhiều nhất do giá cả phù hợp mà vẫn đáp ứng được nhiều yêu cầu, đem lại hiệu quả đánh bắt cao. CH-250 của FURUNO thuộc nhóm này và là SONAR bán chạy nhất thế giới.

b/ SONAR kiểu quét (Scanning SONAR): Là loại cao cấp và đắt tiền hơn, thường được trang bị trên các tàu đánh cá hiện đại. Loại này đầu dò có nhiều chấn tử nên có thể phát (và cả thu âm dội về) cùng lúc nhiều chùm tia sóng âm theo nhiều hướng. Loại này cho thời gian quét toàn vòng nhanh hơn kiểu pha rọi. Các máy FSV-84, FSV-24, FSV-30,CSH-5L thuộc nhóm này.

4. Bước 4: Lựa chọn các tính năng/ thông số quan trọng:

– Lựa chọn tần số hoạt động: Tần số là yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc chọn lựa máy dò ngang. Thông thường thì tần số cao có chùm tia hình nón hẹp, tần số thấp có chùm tia hình nón rộng. Tần số cao phù hợp với ngư trường cạn, tần số thấp phù hợp với ngư trường nước sâu.

– Công suất: Cùng một tần số thì công suất phát càng lớn khả năng phát hiện mục tiêu càng xa. Lưu ý khi hoạt động trong vùng biển cạn thì khả năng phát hiện xa bị giới hạn, nhất là với máy có tần số thấp.

– Khả năng ổn định đầu dò: Bộ ổn định đầu dò và cân bằng tải (FURUNO có bộ BS-704) giúp cho đầu dò luôn luôn ở trạng thái cân bằng và ổn định trong điều kiện tàu bị nhồi lắc do sóng biển và mất cân bằng tải do ngư lưới cụ được đặt một bên của mạn tàu. Khi đó màn hình hiển thị luôn luôn thấy rõ được mục tiêu đàn cá và đáy biển trên màn hình. Khả năng ổn định đầu dò cũng là một tính năng rất quan trọng của SONAR.

* Lưu ý có một số nhà sản xuất quảng cáo có chức năng này trong thiết bị của họ nhưng thực tế trong cấu hình máy không có thể hiện bộ phận này.

– Độ nhạy thu cao, khử nhiễu tốt. Có sự khác biệt đáng kể giữa các Máy dò ngang SONAR của các nhà sản xuất khác nhau. Máy được sản xuất bởi Nhà sản xuất có trình độ công nghệ cao sẽ có khả phát hiện mục tiêu nhỏ, ở xa và không lẫn vào các tín hiệu nhiễu.

– Có khả năng kết nối Bộ cảm biến hướng la bàn. Khi kết nối với bộ Cảm biến hướng la bàn (FURUNO có C-500) sẽ hiện mục tiêu theo hướng của la bàn, hướng phía trên của màn hình là hướng mũi tàu theo độ của la bàn. Điều này rất tiện lợi để lái tàu bám theo đàn cá hay lái tàu để bao lưới quây đàn cá.

– Có loa phát âm thanh theo tín hiệu dội thu về. Âm thanh phát ra sẽ khác nhau khi tín hiệu dội khác nhau (khi có đàn cá hay đáy biển khác nhau). Chức năng này giúp người dùng máy không phải thường xuyên quan sát màn hình của máy dò ngang mà vẫn biết máy có phát hiện cá hay không.

– Các bộ phận được thiết kế vững chắc, chống nước tốt, bền trong môi trường biển. Màn hình chuyên dụng có giá cao hơn nhưng bền hơn màn hình loại dùng cho máy vi tính.

– Dễ sử dụng. Tiếng Việt ở menu trong máy sẽ giúp cho ngư dân Việt Nam sử dụng máy dễ dàng hơn.

* Dưới đây là gợi ý Cấu hình Hệ thống SONAR do Hải Đăng đề nghị:

Máy Dò cá SONAR hiệu FURUNO:

Model: CH-250 ; Đồng bộ gồm:

• • Màn hình MU-100C.
  • Bộ điều khiển CH-252.
  • Bộ thu phát CH-253.
  • Bộ nâng hạ & đầu dò CH-254.
  • Bộ ổn định đầu dò BS-704.
  • Cảm biến la bàn C-500.
  • Loa ngoài SC-05WR.
  • Nguồn cấp điện PAD-222D.
  • Ống chứa đầu dò (1.2m).
  • Cáp & đầu nối.